Het Chinese Shenzhou ruimteprogramma

Shenzhou betekent in het Chinees zoveel als 'goddelijk schip' en is de naam van het ruimtetuig waarmee China zijn eerste taikonaut in de ruimte bracht op 12 oktober 2003. De ontwikkeling van dit ruimtetuig begon in 1992. Dit hele project kreeg de naam Project 921-1. Tussen 1999 en 2002 werd dit ruimtetuig vier maal gelanceerd tijdens onbemande testvluchten.

Alle Shenzhou ruimtetuigen worden gelanceerd door middel van CZ-2F raketten (Lange Mars 2F) van op het Jiuquan Satellite launch Center dat zich in Gobi woestijn bevindt. China is het derde land ter wereld dat een mens op eigen kracht in de ruimte kan brengen dankzij dit ruimtetuig en volgens sommigen zou het Shenzhou ruimteprogramma ook kunnen gebruikt worden voor militaire doeleinden. 

  

Wat iedereen wellicht het meeste opvalt aan deze ruimtetuigen, is hun gelijkenis met de Russische Soyuz ruimtecapsules die net als de Shenzhou bestaan uit een "orbital module", een "re-entry module" en een "service module". De bemanning bevindt zich tijdens de lancering en terugkeer naar de Aarde in de "reentry module" maar tijdens hun verblijf in de ruimte kunnen de taikonauten zich begeven in de "orbital module" die dienst doet als leef en werkruimte. Het Shenzhou ruimtetuig is langer dan zijn Russische soortgenoot en in tegenstelling met de Soyuz, bezit de orbital module van de Shenzhou over een eigen propulsiesysteem waardoor deze module een eigen missie kan uitvoeren nadat de drie modules van elkaar gesplitst werden. In totaal heeft elk Shenzhou ruimtetuig een lengte van 9,2 meter en weegt deze bij het lanceren 7,8 ton waarvan de terugkeercapsule de zwaarste module is. Wanneer dit ruimtetuig zich in een baan om de Aarde bevindt, zal deze zijn vier zonnepanelen openvouwen waardoor het tuig een spanwijdte krijgt van 17 meter en deze in totaal 1,5 kW aan energie kunnen opwekken. Zoals eerder al vermeld werd, worden deze ruimtetuigen gelanceerd door middel van krachtige CZ-2F raketten. Indien tijdens een lancering zich een probleem voordoet met de raket, kan het Shenzhou ruimtetuig zich losrukken van zijn raket door middel van de "Escape Tower" die zich bovenop het ruimtetuig bevindt en eigenlijk een extra raketje is.

De Orbital module

De module die zich voor of boven de terugkeercapsule bevindt, is de zogenaamde "orbital module" en doet dienst als leef en werkruimte voor de Chinese ruimtevaarders wanneer deze zich in een baan om de Aarde bevinden. Dankzij zijn eigen propulsiesysteem kan deze module langer in de ruimte blijven en kan deze zelfs gekoppeld worden aan een andere Shenzhou ruimtecapsule. Deze module heeft een lengte van 2,8 meter, een diameter van 2,2 meter. In totaal bevindt zich in deze module een leefruimte van 8 kubieke meter. Aan beide zijden van deze module bevinden zich twee zonnepanelen die samen 12,2 m² groot zijn en zich openvouwen eenmaal het tuig zich in de ruimte bevindt. De orbital module heeft in theorie een levensduur van 200 dagen. Nadat de terugkeercapsule van het Shenzhou 5 ruimtetuig terug geland was op Aarde, bleef deze orbital module in 2003 nog zes maanden operationeel waarbij het tal van wetenschappelijke experimenten automatisch uitvoerde. Deze module werd door China zo ontworpen dat het mogelijk moet zijn verschillende dergelijke modules aan elkaar te koppelen om op deze manier een klein ruimtestation in een baan om de Aarde te hebben. Opvallend is ook dat het koppelingsmechanisme van deze module gebaseerd is op dat van Amerikaanse en Russische ruimtetuigen waardoor het eventueel mogelijk is te koppelen met het ISS ruimtestation. Binnenin deze leef en werkruimte werden hygiënische en andere levensnoodzakelijke onderdelen ondergebracht. Aangezien deze module over twee luchtsluizen beschikt, kunnen Chinese ruimtevaarders via de orbital module een ruimtewandeling uitvoeren.

De Re-entry module

De middelste module van het Shenzhou ruimtetuig is de belangrijkste en zwaarste module omdat zich hierin de bemanning bevindt en deze de ruimtevaarders veilig moet terugbrengen naar de Aarde na een missie. De "re-entry module" werd zo ontworpen dat er maximum drie ruimtevaarders kunnen plaats nemen en heeft in totaal een gewicht van 3,24 ton waarvan het hitteschild 450 kilogram weegt. Deze module is binnenin 6 kubieke meter groot. Deze terugkeercapsule, die eveneens dienst doet als cockpit, heeft een levensduur van 20 dagen. Net als bij de terugkeercapsule van het Soyuz ruimtetuig, maakt de Shenzhou re-entry module een zachte landing door middel van een grote parachute en dankzij kleine raketmotoren die ontstoken worden net voor de capsule de grond raakt, voelt de landing niet te hard aan. Dit is de enige module van het hele Shenzhou ruimtetuig dat terugkeert naar de Aarde terwijl de orbital module en service module opbranden in de atmosfeer nadat deze alledrie van elkaar losgekoppeld worden op het einde van elke missie. Net als bij de Soyuz ruimtetuigen kunnen deze Shenzhou terugkeercapsules blijven drijven in het water in geval dit nodig zou zijn. Na elke missie wordt deze capsule overgebracht naar een onderzoekscentrum waar deze een grondige technische analyse ondergaat.

Twee Chinese ruimtevaarders trainen in de terugkeercapsule van het Shenzhou ruimtevaartuig.


De Service module

De achterste of onderste module is de "service module". In dit onderdeel van het ruimtetuig bevinden zich alle levensnoodzakelijke voorzieningen voor de ruimtevaarders, brandstof en propulsiesystemen. Met een lengte van 2,9 meter heeft deze technische module een gewicht van 3 ton en net als aan de orbital module bevinden zich aan beide zijden ook twee zonnepanelen die samen een oppervlakte hebben van 24,4 m². In totaal bevinden zich aan deze service module vier raketmotoren die elk een kracht kunnen leveren van 2.500 Newton en deze worden gevoed door de 1.000 kilogram N204/MMH brandstof die zich eveneens in deze service module bevindt. Naast deze vier hoofdraketmotoren kan het Shenzhou ruimtetuig ook beroep doen op de 24 kleinere raketmotoren die gebruikt worden om het tuig te sturen tijdens koerswijzigingen. Deze 24 stuurmotoren kunnen elk een kracht leveren tussen de 5 en 150 Newton. Net als de terugkeercapsule heeft deze service module een levensduur van 20 dagen waardoor het volledige Shenzhou ruimtetuig dus niet langer dan 20 dagen kan in de ruimte blijven indien deze niet bevoorraad wordt.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1974

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Mariner 10 vliegt op een afstand van 703 kilometer langs het oppervlak van de kleine planeet Mercurius. Tot 3 april 1974 werden foto's genomen van de planeet Mercurius door Mariner 10 en het ruimtetuig merkte een zwak magnetisch veld op bij de planeet. De instrumenten aan boord van Mariner 10 merkten ook zeer grote termepartuursverschillen in dag en nacht op bij deze planeet: tussen -183 en 187° C. In totaal nam de sonde tijdens deze eerste passage 2300 foto's.Dit onbemande ruimtetuig werd op 3 november 1973 in de ruimte gebracht en werd het eerste ruimtevaartuig dat twee planeten bezocht tijdens één ruimtemissie. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken