Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele lichtjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het sterrenbeeld Kleine Leeuw (Leo Minor).
Algemeen
Leo Minor is één van de zeven sterrenbeelden van Johannes Hevelius uit zijn postuum uitgegeven stercatalogus van 1690. Hij beschreef het sterrenbeeld voor het eerst in 1687. In grootte is Leo Minor het 64ste sterrenbeeld.
Mythologie
Dit sterrenbeeld is niet echt gerelateerd aan mythologische verhalen of legendes doordat het pas in de 17de eeuw geïntroduceerd werd door de astronoom Johannes Hevelius. Hevelius wilde het meer bekende sterrenbeeld Leeuw voorzien van een welpje en dit was mogelijk doordat het nieuwe kleinere sterrenbeeld zich bevond in een regio waar geen sterrenbeelden voorkwamen.
Waar en wanneer vind ik de Kleine Leeuw aan de sterrenhemel?
Dit kleinere en minder bekende sterrenbeeld staat tussen enkele opvallende sterrenbeelden en bevindt zich halverwege het dierenriem sterrenbeeld Leeuw en de achterpoten van de Grote Beer. Doordat dit sterrenbeeld weinig of geen heldere sterren bevat, is dit gebied moeilijk terug te vinden aan de sterrenhemel. Net als het sterrenbeeld Leeuw is Leo Minor het best waar te nemen tegen het einde van de winter. De sterrenbeeld Kleine Leeuw (Leo Minor) is iets beter waar te nemen vanaf het noordelijk halfrond dan het sterrenbeeld Leeuw doordat het iets hoger boven de horizon uitkomt.
Aangrenzende sterrenbeelden
- Grote Beer (Ursa Major)
- Lynx
- Kreeft (Cancer)
- Leeuw (Leo)
Wat zijn de belangrijkste sterren?
Net als de sterrenbeelden Achtersteven (Puppis), Zeilen (Veila) en Winkelhaak (Norma) kent Kleine Leeuw geen ster Alfa en de reden hiervoor is dat deze sterrenbeelden zijn ontstaan uit het opsplitsen van oudere sterrenbeelden. De helderste ster in de Kleine Leeuw is de ster die bekend is onder het Flamsteed nummer 46 en staat op ongeveer 140 lichtjaar van ons verwijdert. De tweede helderste uit deze constellatie is Beta die magnitude 4,2 heeft en een gele kleur uitstraalt. Een meer interessante ster in de Kleine Leeuw is een ster die aangeduid wordt met de letter R en een zogenaamde Mira-veranderlijke is. Zoals de naam het al zegt is deze ster van het type Mira (Mira is de pulserende rode reus uit het sterrenbeeld Walvis) en in een periode van 372 dagen varieert deze ster in helderheid van magnitude 6,3 tot 13,2.
Welke andere objecten zijn er te vinden in de Kleine Leeuw?
Ondanks het feit dat het sterrenbeeld Kleine Leeuw (Leo Minor) minder bekend is en weinig heldere sterren bezit, kunnen we in dit gebied wel enkele interessante deep-sky objecten waarnemen. Zo bezit het sterrenbeeld Kleine Leeuw enkele mooi sterrenstelsels zoals NGC 3344. Dit spiraalvormig sterrenstelsel werd op 6 april 1785 ontdekt door de Duits-Britse astronoom William Herschel en heeft een schijnbare helderheid van magnitude 10,5. Dit sterrenstelsel bevindt zich op een afstand van 22,5 miljoen lichtjaar van ons en vanaf de Aarde kijken we van boven af naar dit sterrenstelsel. Een ander mooi sterrenstelsel dat we met een grotere telescoop kunnen warnemen in het sterrenbeeld Kleine Leeuw (Leo Minor) is NGC 3432. Dit balkspiraalstelsel wordt soms ook wel het 'breinaald-stelsel' genoemd en heeft een visuele helderheid van magnitude 11,7. Met een grotere telescoop kunnen we NGC 3432 drie graden ten zuidoosten van de ster 38 Leonis Minoris terugvinden. Andere sterrenstelsels die we in het sterrenbeeld Kleine Leeuw kunnen waarnemen zijn NGC 3504, NGC 3003 en NGC 2859. In het sterrenbeeld Kleine Leeuw kunnen we ook Hanny's Voorwerp terugvinden. Deze reflectienevel werd in 2007 ontdekt door de Nederlandse onderwijzeres Hanny van Arkel toen ze beelden onderzocht met behulp van het Galaxy Zoo-project. In het gebied van Hanny’s Voorwerp vindt stervorming plaats. Men denkt dat dit deep-sky object het resultaat is van het uitstromen van gas uit de kern van IC 2497 en dat dit gas reageert met het gebied. De jongste sterren in deze regio zijn enkele miljoenen jaren oud. De afstand ernaartoe is zo'n 700 miljoen lichtjaren.
NGC 3344 - Foto: ESA/NASA
NGC 3432 - Foto: NASA
