Foto: NASA/JPL-Caltech

Een inslag van een grote asteroïde op aarde is in de nabije toekomst hoogst onwaarschijnlijk. Maar omdat de schade van zo'n gebeurtenis groot zou kunnen zijn, organiseert NASA elke twee jaar hypothetische "tabletop" oefeningen met experts en besluitvormers van federale en internationale agentschappen om de vele onzekerheden van een inslagscenario aan te pakken. De meest recente oefening vond afgelopen april plaats en op 20 juni werd een voorlopig rapport uitgebracht.

Het is geen geringe taak om zo'n scenario realistisch en nuttig te maken voor alle betrokkenen. Wetenschappers van het Center for Near Earth Object Studies (CNEOS) van NASA's Jet Propulsion Laboratory in Zuid-Californië, dat gespecialiseerd is in het volgen en bepalen van de baan van asteroïden en kometen en het uitzoeken of deze een gevaar vormen voor de aarde, hebben een grote rol gespeeld bij het ontwerpen van deze oefeningen sinds de eerste 11 jaar geleden. "Deze hypothetische scenario's zijn complex en het kost veel moeite om ze te ontwerpen, dus ons doel is om ze nuttig en uitdagend te maken voor deelnemers aan de oefeningen en besluitvormers om hun processen en procedures aan te scherpen om snel tot een actieplan te komen en tegelijkertijd lacunes in de kennis van de planetaire defensiegemeenschap aan te pakken," zei Paul Chodas van JPL, de directeur van CNEOS.

Het Impact-scenario

Het scenario van dit jaar: Er is een hypothetische asteroïde ontdekt van mogelijk enkele honderden meters doorsnee, met een geschatte 72% kans om de aarde binnen 14 jaar te treffen. Potentiële inslaglocaties zijn onder andere dichtbevolkte gebieden in Noord-Amerika, Zuid-Europa en Noord-Afrika, maar er is nog steeds een kans van 28% dat de asteroïde de aarde mist. Na enkele maanden gevolgd te zijn, komt de asteroïde te dicht bij de zon, waardoor verdere waarnemingen nog zeven maanden lang onmogelijk zijn. Besluitvormers moeten uitzoeken wat ze moeten doen.

De oefening werd geleid door NASA's Planetary Defense Coordination Office (PDCO), het Response Directorate van het Federal Emergency Management Agency en het Office of Space Affairs van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Gedurende twee dagen in april kwamen de deelnemers bijeen in het Johns Hopkins Applied Physics Laboratory in Laurel, Maryland, waar het evenement plaatsvond, om na te denken over de mogelijke nationale en wereldwijde reacties op het scenario. "Dit was een zeer succesvolle oefening, met bijna 100 deelnemers van Amerikaanse overheidsinstanties en, voor het eerst, internationale deskundigen op het gebied van planetaire verdediging," zei Terik Daly van APL, die de oefening coördineerde. "Een inslag van een asteroïde zou ernstige nationale en internationale gevolgen hebben, dus als dit scenario zich echt zou afspelen, hebben we internationale samenwerking nodig."

Realiteit informeert fictie

In het echte leven berekent CNEOS de baan van elk bekend bijna-aarde object om beoordelingen te maken van toekomstige potentiële inslaggevaren ter ondersteuning van NASA's planetaire defensieprogramma. Om dit scenario realistisch te maken, simuleerde het CNEOS-team alle waarnemingen in de maanden voorafgaand aan de oefening en gebruikte het baanbepalingsberekeningen om de waarschijnlijkheid van een inslag te simuleren. "Op dit moment was de inslag waarschijnlijk maar nog niet zeker, en er waren grote onzekerheden in de grootte van het object en de locatie van de inslag," zei Davide Farnocchia, een navigatie-ingenieur bij JPL en CNEOS, die het ontwerp van de baan van de asteroïde leidde. "Het was interessant om te zien hoe dit de keuzes van de besluitvormers beïnvloedde en hoe de internationale gemeenschap zou reageren op een reële dreiging 14 jaar van tevoren."

Opties om af te buigen

Voorbereiding, planning en besluitvorming zijn belangrijke aandachtspunten geweest bij alle vijf oefeningen die de afgelopen 11 jaar hebben plaatsgevonden. Kan er bijvoorbeeld een verkenningsruimtevaartuig naar de asteroïde worden gestuurd om aanvullende gegevens over zijn baan te verzamelen en zijn grootte en massa beter te bepalen? Zou het ook haalbaar zijn om te proberen de asteroïde zo af te buigen dat hij de aarde mist? De levensvatbaarheid van deze methode werd onlangs aangetoond door NASA's Double Asteroid Redirection Test (DART), die op 26 september 2022 insloeg op de asteroïde maan Dimorphos, waardoor zijn baan licht veranderde. Tijdens de oefeningen zijn ook andere afleidingsmethoden overwogen.

Maar elke afbuiging of verkenningsmissie zou vele jaren voorbereiding vergen en vereist het gebruik van geavanceerde observatoria die gevaarlijke asteroïden zo vroeg mogelijk kunnen opsporen. NASA's Near-Earth Object Surveyor, of NEO Surveyor, is zo'n observatorium. De infrarood ruimtetelescoop, die wordt beheerd door JPL en eind 2027 gelanceerd moet worden, zal lichte en donkere asteroïden detecteren, waaronder asteroïden die in de buurt van de zon draaien. Hiermee ondersteunt NEO Surveyor de doelstellingen van PDCO om gevaarlijke asteroïden zo vroeg mogelijk te ontdekken, zodat er meer tijd is om een afleidingsmissie naar potentiële bedreigingen te lanceren.

Bron: NASA

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1968

Het gebeurde toen

Een Amerikaanse Delta raket brengt vanop de Cape Canaveral lanceerbasis de Highly Eccentric Orbit Satellite 1 (HEOS 1) in de ruimte voor onderzoek van magnetsiche velden, de zonnewind en kosmische straling. Deze 108 kilogram zware satelliet werd ontwikkeld door de European Space Research Organisation (ESRO) en werd uitgerust met verschillende wetenschappelijke instrumenten afkomstig uit vijf Europese landen. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

100%

Sociale netwerken