Een krachtige Falcon 9 raket van het Amerikaanse ruimtevaartbedrijf SpaceX heeft op 27 april 2024 met succes twee Europese Galileo navigatiesatellieten in een baan om de aarde gebracht in een lancering die in verschillende opzichten ongebruikelijk was. De Falcon 9 steeg op van het Kennedy Space Center's Launch Complex 39A met aan boord de Galileo GM25 en FM27 satellieten. In tegenstelling tot 146 eerdere lanceringen van Falcon 9 raketten, keerde deze Falcon 9 onderste rakettrap niet terug naar de aarde.
Het Agentschap van de Europese Unie voor het Ruimteprogramma, of EUSPA, het EU-agentschap dat de Galileo-operaties afhandelt, bevestigde enkele uren later dat de satellieten zich in een baan om de aarde bevonden en operationeel waren. De lancering vond plaats met een mate van geheimzinnigheid die gewoonlijk is voorbehouden aan geheime lanceringen voor de nationale veiligheid. SpaceX gaf geen videobeelden van de lancering na de scheiding van de trappen en beëindigde de webcast na de bevestiging van de scheiding van de vrachtkappen. Het bedrijf wachtte op de klant voor verdere updates over de missie.
Het was onduidelijk wat de reden was voor de verhoogde geheimhouding. Eerdere lanceringen van Galileo-satellieten met Ariane- en Sojoez-raketten vanuit Frans Guyana kregen meer aandacht, net als lanceringen met Falcon 9 van Galileo's Amerikaanse tegenhanger, het Global Positioning System. Noch de Europese Commissie, noch het Europees ruimtevaartagentschap ESA maakte de lancering van tevoren bekend. In verklaringen na de succesvolle lancering vermeden Europese functionarissen angstvallig te vermelden hoe de satellieten waren gelanceerd.
“Twee nieuwe Galileo satellieten zijn gisteravond met succes gelanceerd,” plaatste Thierry Breton, EU-commissaris voor de interne markt, op 28 april op sociale media. “In afwachting van Ariane6 zijn de lanceringen van 2024 cruciaal voor de veerkracht, robuustheid en continuïteit van de civiele en militaire toepassingen van Galileo.” Die verklaring kwam het dichtst in de buurt van de erkenning waarom de satellieten op Falcon 9 werden gelanceerd. Door de pensionering van de Europese Ariane 5 raket, het verlies van de toegang tot de Sojoez-raket na de inval van Rusland in Oekraïne meer dan twee jaar geleden en vertragingen bij de introductie van de Ariane 6 zat Europa zonder eigen lanceermiddel voor Galileo-satellieten, een situatie die door ESA-directeur-generaal Josef Aschbacher een “lanceercrisis” werd genoemd.
Breton zei in november 2023 dat de Europese Commissie bezig was met het afronden van een deal met SpaceX voor twee Falcon 9 lanceringen, elk met twee Galileo satellieten, gepland voor 2024. Dat contract had een waarde van 180 miljoen euro ($193 miljoen), zei hij. Deze lancering was de tweede Europese institutionele missie die vliegt op een Amerikaanse Falcon 9 raket vanwege de aanhoudende lanceercrisis, na de lancering van ESA's Euclid ruimtetelescoop in juli 2023. Een ander paar Galileo satellieten zullen later dit jaar worden gelanceerd op een Falcon 9, samen met afzonderlijke Falcon 9 lanceringen van ESA's EarthCARE aardwetenschappelijke missie en Hera asteroïde missie.
Voor SpaceX was deze lancering de 20e vlucht van deze booster, waarmee een andere booster die eerder in de maand een set Starlink-satellieten lanceerde een herhalingscijfer haalde. De booster lanceerde eerder missies variërend van een GPS-satelliet en de IM-1 maanlander van Intuitive Machines tot 13 sets Starlink-satellieten. De lancering was ook de laatste missie voor deze booster, ontworpen B1060. SpaceX zei dat de extra prestatie die nodig was om de Galileo satellieten in een middelhoge baan om de aarde te brengen betekende dat de booster niet kon worden teruggehaald. Het verbrak een reeks van 146 Falcon 9 lanceringen met een boosterlanding die teruggaat tot november 2022, toen SpaceX back-to-back Falcon 9 lanceringen uitvoerde met geostationaire satellieten waarbij de boosters waren opgebruikt.
“We werken eraan om onze vloot van Falcon boosters en draagvleugels te kwalificeren om elk 40 missies te ondersteunen,” verklaarde het bedrijf na de lancering, waarbij het opmerkte dat deze lancering de 200e was waarbij eerder gevlogen draagvleugels werden gebruikt.
Bron: SpaceNews
