Het NSF-DOE Vera C. Rubin Observatory, een belangrijke nieuwe wetenschappelijke faciliteit die gezamenlijk wordt gefinancierd door de U.S. National Science Foundation en het Office of Science van het U.S. Department of Energy, heeft vandaag zijn eerste beelden vrijgegeven tijdens een evenement in Washington, D.C. De beelden tonen kosmische fenomenen die op een ongekende schaal zijn vastgelegd. In iets meer dan 10 uur aan testwaarnemingen heeft NSF-DOE Rubin Observatory al miljoenen sterrenstelsels en melkwegsterren en duizenden asteroïden vastgelegd.
Op 22 juni wordt de 350e verjaardag gevierd van de Royal Observatory Greenwich, de thuisbasis van de historische nulmeridiaan die door velen wordt beschouwd als de geboorteplaats van de moderne astronomie. Om dit te vieren blikken we terug op hoe de beroemde locatie het epicentrum werd van astronomisch onderzoek, tijdmeting en navigatie, en laten we zien hoe het doel zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld.
Om te vieren dat de NASA/ESA Hubble ruimtetelescoop 35 jaar in een baan om de aarde draait, is vandaag een reeks foto's vrijgegeven die onlangs door Hubble zijn gemaakt. Dit gaat van de planeet Mars tot beelden van de geboorte en dood van sterren en een prachtig naburig sterrenstelsel. Na meer dan drie decennia ons heelal onder de loep te hebben genomen, blijft Hubble een begrip als de meest erkende telescoop in de wetenschappelijke geschiedenis.
Een klein internationaal team van astronomen met daarbij Silvia Toonen (UvA) en Gijs Nelemans (RU, KU Leuven en SRON) heeft twee witte dwergsterren ontdekt die om elkaar heen draaien en zullen samensmelten en ontploffen tot een supernova type Ia. Deze missende schakel van de sterrenkunde werd al lang voorspeld en is nu eindelijk gevonden. De onderzoekers publiceren hun bevindingen vandaag in Nature Astronomy.
Op 19 maart 2025 heeft de Euclid-missie van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA haar eerste reeks onderzoeksgegevens vrijgegeven, waaronder een voorproefje van de zogeheten 'deep fields'. Hier staan honderdduizenden sterrenstelsels in verschillende vormen en groottes centraal en laten ze een glimp zien van hun grootschalige organisatie in het kosmische web.
De China Space Station Telescope (CSST), ook bekend als Xuntian, is een ruimte-observatorium van de volgende generatie dat dit jaar wordt gelanceerd. Het is ontworpen om naast China's Tiangong ruimtestation te opereren, maar zal volledig onafhankelijk in een baan om de aarde functioneren, af en toe gekoppeld voor onderhoud en om upgrades uit te voeren. Het ruimte-observatorium heeft een spiegel met een opening van twee meter, vijf instrumenten en is slechts iets kleiner dan de bekende Hubble ruimtetelescoop, maar heeft een gezichtsveld van 17.500 graden, dat is 300 keer groter dan Hubble. Dankzij het grotere gezichtsveld en de hoge resolutie kan hij de grootschalige structuur van de kosmos bestuderen, terwijl Hubble veel beter was in het bestuderen van afzonderlijke sterrenstelsels, sterren en planeten.
ESA's ruimtelescoop Gaia, die de Melkweg in kaart brengt, voltooit vandaag zijn actieve fase van het scannen van de hemel. In het afgelopen decennium heeft Gaia meer dan drie biljoen waarnemingen gedaan van ongeveer twee miljard sterren en andere kosmische objecten. De missie heeft een revolutie teweeggebracht in de kennis van ons eigen sterrenstelsel en onze kosmische omgeving.
Röntgenstraling wordt uitgezonden door materie die heter is dan een miljoen Kelvin en hoge-resolutie röntgenspectroscopie kan ons iets vertellen over de samenstelling van de materie en hoe snel en in welke richting de materie beweegt. Kwantumcalorimeters openen dit nieuwe venster op het heelal. Het tijdperk van de kwantumcalorimeter in de röntgenastronomie, dat vier decennia geleden voor het eerst werd beloofd, is eindelijk aangebroken.
China's Five-hundred-meter Aperture Spherical Radio Telescope (FAST), 's werelds grootste en meest gevoelige radiotelescoop, heeft meer dan 1.000 nieuwe pulsars geïdentificeerd. Het aantal nieuwe pulsars dat door de Chinese FAST telescoop is ontdekt, overtrof dat van alle buitenlandse telescopen samen in dezelfde periode, volgens de National Astronomical Observatories under the Chinese Academy of Sciences (NAOC). Pulsars, of snel draaiende neutronensterren, ontstaan uit de geïmplodeerde kernen van massieve stervende sterren door supernova-explosies.
Nadat de komeet C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS) in januari door een observatorium in China en in februari 2023 door het Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System (ATLAS) werd ontdekt, werd het al snel duidelijk dat deze voor spektakel aan de hemel zou zorgen. Toch is het altijd afwachten of een komeet zijn dichtste passage langs de zon overleeft aangezien deze uit elkaar kan vallen. Op 27 september 2024 bereikte de komeet Tsuchinshan–ATLAS zijn perihelium waarna de helderheid van dit hemelobject snel toenam. De komeet in september zeer goed zichtbaar in de vroege ochtend vanuit het zuidelijk halfrond en dit zorgde dan ook voor heel wat prachtige foto's. Verwacht wordt dat de komeet Tsuchinshan–ATLAS vanaf 12 oktober 2024 ook bij ons zal te zien zijn aan de avondhemel als een zeer helder object.
Vanop de Bajkonoer lanceerbasis wordt het Russische ruimtestation Saljoet 3 in de ruimte gebracht. Dit was het tweede Russische militaire ruimtestation dat deel uitmaakte van het geheime Almaz programma. Enkel de Sojoez 14 bemanning verbleven aan boord van Saljoet 3.
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.